Rétt forgangsröðun ríkisstjórnarflokkanna?

Nú hillir undir lok lengsta sumarþings í áratugi. Lengd þingsins ætti ekki að koma neinum á óvart enda verkefnin ærin. Hins vegar er forgangsröðun ríkisstjórnarflokkanna ansi undarleg miðað við ástand mála í samfélaginu. Skipta má sumarþinginu í þrjá kafla. Á því fyrsta gerðist ansi lítið enda verið að bíða eftir stóra málinu sem einkenndi annan kafla,  ESB málið. Þriðji kaflinn klárast væntanlega á næstu dögum, Icesavekaflinn.

Skuldastaða íslenskra heimila hefur versnað gríðarlega og vanskil aukist vegna gengisfalls krónunnar, lækkunar launa, atvinnuleysis, verðbólgu og hárra vaxta. Á þessu sumarþingi hefur ríkisstjórnin ekki lagt fram nein mál varðandi skuldastöðu heimlanna.

 

Sjálfstæðismenn lögðu fram í sumarbyrjun metnaðarfullar tillögur til aðgerða vegna stöðu efnahagsmála. Tillögurnar eru viðamiklar og ganga varðandi heimilin í megindráttum út á það að viðurkennt verði að forsendubrestur hafi orðið hjá skuldurum við hrun fjármálakerfisins og því verði að grípa til aðgerða til að koma í veg fyrir að einstaklingar og fjölskyldur missi heimili sín vegna tímabundinna fjárhagserfiðleika.  Athygli vekur að tillögurnar hafa verið svæfðar í efnahags- og skattanefnd. Jafnframt hefur stjórnarþingmaðurinn Lilja Mósesdóttir sem lagði fram frumvarp til laga um breytingu á lögum um samningsveð mátt þola sömu svæfingarmeðferð.

    

Mikilvægt er að fulltrúar allra flokka komi saman að borðinu líkt og tillögur sjálfstæðismanna gera ráð fyrir.  Slíkt verklag er vænlegast til árangurs í máli af þeirri stærðargráðu sem hér um ræðir. 

 

Ríkisstjórnarflokkarnir geta ekki endalaust komist upp með að vísa til þess að þeir beri ekki ábyrgð á vandanum heldur fyrri ríkisstjórnir og skýla sér með því bak við annarra manna ábyrgð. Vinstri grænir og Samfylkingin hafa haldið um stjórnartaumana frá því í febrúar.  Aðgerðarleysiskostnaður vegna úrræðaleysis ríkisstjórnarflokkanna eykst dag frá degi.

Staðreyndin er sú að staða heimilanna hefur versnað til muna meðan þingið ræðir ESB og Icesave.

 

 

Þrátt fyrir allt er hvergi betra að búa en á Íslandi. Hér eru landgæði mikil, falleg náttúra, gnægð af hreinu fersku vatni og náttúruauðlindir til lands og sjávar miklar. Grunnstoðir samfélagsins eru sterkar, menntunarstig hátt og aldurssamsetning þjóðarinnar sérstaklega hagstæð.  Í þessum gæðum felast okkar sóknarfæri til framtíðar.

 

ASÍ: Bregðast þarf við vanda heimilanna

Öflugur drengur hér á ferð

Ég vil nota tækifærið og þakka Árna Helgasyni fyrir frábært samstarf en Árni er sérstaklega öflugur liðsmaður. Ég óska honum alls velfarnaðar í lögmennskunni.

Árni hættir hjá Sjálfstæðisflokknum

Fjárfestingar erlendra aðila á Íslandi

Þingályktunartillaga mín og Tryggva Þórs um aðgerðir til að hvetja til fjárfestinga erlendra aðila á Íslandi er enn órædd og óafgreidd á sumarþinginu. Tillagan var lögð fram 19. júní sl.  en með henni er því beint til ríkisstjórnarinnar að beita sér fyrir aðgerðum til að auðvelda fjárfestingu erlendra aðila á Íslandi. Gríðarlega mikilvægt er að þeim fjárfestum sem hingað koma sé vel tekið og öll umgjörð um erlendar fjárfestingar sé skýr. Við þurfum á slíkum fjárfestingum að halda og því eru það mikil vonbrigði að þingsályktunartillagan fáist ekki rædd í þinginu.

Tillaga til þingsályktunar

um aðgerðir til að hvetja til fjárfestinga erlendra aðila á Íslandi.

Flm.: Unnur Brá Konráðsdóttir, Tryggvi Þór Herbertsson.

    Alþingi ályktar að fela ríkisstjórninni að beita sér fyrir eftirfarandi aðgerðum til að auðvelda fjárfestingu erlendra aðila á Íslandi:
    a.      setningu rammalöggjafar um fjárfestingar erlendra aðila,
    b.      gerð áætlunar um orkuafhendingu til a.m.k. fimm ára,
    c.      endurskoðun lagaákvæða um ferli mats á umhverfisáhrifum.
    Vegna mikilvægis framangreindra aðgerða skulu þær hafa komið til framkvæmda eigi síðar en 1. ágúst næstkomandi.

Greinargerð.

    Aldrei í sögu lýðveldisins hefur verið meiri þörf fyrir atvinnuuppbyggingu og gjaldeyrisskapandi iðnað en einmitt nú. Erlendir fjárfestar hafa sýnt mikinn áhuga á því að koma að ýmsum verkefnum hér á landi sem tengjast flest orkufrekum iðnaði en hann myndar eins og kunnugt er fjölda beinna og afleiddra starfa, m.a. hjá tækni- og þekkingarfyrirtækjum og einyrkjum. Erlendir fjárfestar reka sig hins vegar á ýmsa tálma í íslenskri stjórnsýslu sem hindra það að verkefnin komist af hugmyndastigi á framkvæmdastig. Þannig er ekki til rammalöggjöf um erlendar fjárfestingar, orkuafhending er óviss og mat á umhverfisáhrifum er tafsamt ferli og oft og tíðum tilviljanakennt. Brýnt er að taka á þessu sem fyrst til að liðka fyrir því að erlent fjármagn streymi til landsins til að byggja upp atvinnulífið til framtíðar og skapa þjóðinni auknar gjaldeyristekjur. Hlutverk stjórnvalda er að skapa þá umgjörð sem þarf til að hvetja erlenda fjárfesta til atvinnusköpunar en ekki að setja upp óþarfa hindranir sem letja erlenda fjárfestingu. Stjórnsýslan má ekki þvælast fyrir þegar kemur að uppbyggingu atvinnulífsins – það seinkar endurreisninni.

Rammalöggjöf um erlendar fjárfestingar.
    Yfir 100 þjóðir bjóða innlendum og erlendum aðilum ívilnanir til að auka atvinnu, laða að þekkingu og nýja atvinnuvegi sem örva jafnframt nýsköpun og þróun í landinu. Nefnd á vegum iðnaðarráðuneytisins hefur skilað tillögum um að smíðuð verði rammalöggjöf um ívilnanir hliðstætt því sem þekkist í öllum helstu samkeppnislöndum okkar. Slík löggjöf fæli í sér að fjárfestingarsamningar þyrftu ekki að fara fyrir Alþingi heldur væri hægt að útfæra einstök frávik í reglugerð. Það flýtir ferlinu til muna frá því sem nú er. Brýnt er að hraða setningu rammalöggjafar í þeim tilgangi að tækifærin gangi þjóðinni ekki úr greipum. Í því sambandi er mikilvægt að undanþiggja nýja erlenda fjárfestingu núgildandi gjaldeyrishöftum.
    Undanþágur á virðisaukaskatti vegna innflutnings tölvubúnaðar fyrir gagnaver og staðfesting á að fyrirtækjaskattar verði ekki hækkaðir umfram tiltekin mörk eru nýleg en mikilvæg dæmi um atriði sem gætu skipt sköpum um árangur á þessu sviði. Þá má einnig nefna aðstoð og þátttöku við þjálfun íslenskra starfsmanna í nýjum atvinnugreinum svo og ívilnanir tengdar rannsóknar- og þróunarkostnaði erlendra fyrirtækja sem kjósa að staðsetja sig hér á landi sem dæmi um mikilvægar ívilnanir.

Orkuafhending.
    Mikill óvissuþáttur við ákvörðun fyrirtækja um að staðsetja sig á Íslandi er afhending orku. Ekki er í dag hægt með neinni vissu að tiltaka áætlaðar dagsetningar orkuafhendingar sem er algerlega óviðunandi fyrir fjárfesta. Það virðist með öllu óljóst hver stefna ríkisstjórnarinnar er í orkumálum. Mikilvægt er að fyrir liggi skýrar upplýsingar um það hvert framboð af orku sé fyrir þá erlendu fjárfesta sem hafa áhuga á að staðsetja sig hér á landi og að áætlaður afhendingartíma orkunnar liggi fyrir.
    Þá er beintenging við orkuver án tengingar við Landsnet í einstökum tilfellum mjög afgerandi samkeppnisþáttur, sérstaklega þegar um ræðir minni fyrirtæki. Hvatt er til þess að gjaldskrá Landsnets fyrir lítil og meðalstór fyrirtæki verði tekin til endurskoðunar, sbr. fram komnar tillögur þar um til nefndar um endurskoðun raforkulaga.

Umhverfismat.
    Ferlið við umhverfismat virðist í einstökum tilfellum mun lengra og þokukenndara en víðast hvar annars staðar. Þetta hefur m.a. stuðlað að því að fjárfestar hafa horfið með gríðarlega mikilvæg atvinnutækifæri til annarra landa – Ísland hefur ekki verið vinsamlegt erlendum fjárfestum. Tímafrestir varðandi umhverfismat eru ekki í öllum tilvikum virtir af hálfu umhverfisráðuneytis og virðist í einhverjum tilvikum um pólitíska íhlutun að ræða. Sem dæmi má nefna að virkjanaáformum í neðri hluta Þjórsár er frestað vegna afskipta umhverfisráðherra af skipulagsmálum sveitarfélaga á svæðinu. Annað dæmi er tilviljanakennd ákvörðun um að mögulegt álver á Bakka og orkuver á Þeistareykjum skyldu fara í sameiginlegt umhverfismat en það seinkaði framkvæmdum og gæti hugsanlega leitt til þess að þær verði endanlega slegnar af. Því er mikilvægt að ráðast í heildarendurskoðun á umhverfismatsferlinu í þeim tilgangi að gera það skilvirkara og gagnsærra. Þá ætti að skilgreina ákveðin landsvæði undir iðnaðarstarfsemi þar sem forskoðun á umhverfisáhrifum yrði unnin og jafnvel horft til þess að meta svæðin með tilliti til álags frá tilteknum atvinnugreinum. Slíkur undirbúningur gæti stytt umhverfismatsferlið um 50–70% eins og reynsla Kanadamanna sýnir.

Niðurlag.
    Stærsta verkefni stjórnvalda nú um stundir er að endurreisa íslenskan efnahag. Atvinnulífið byggjum við Íslendingar upp með því að treysta grunnstoðirnar og sækja fram, byggja upp í orkufrekum iðnaði, nýta auðlindir landsins, laða að erlenda fjárfesta og skapa eðlileg skilyrði fyrir rekstur og atvinnulíf. Það er hlutverk stjórnvalda að skapa þau skilyrði að atvinnulífið geti blómstrað en ekki að bregða fæti fyrir þau tækifæri sem í augsýn eru eins og oft virðist vera raunin.

Mörg mál bíða hausts

Nýtt "Drekasvæði" á Skógasandi?

Það er gríðarlega mikilvægt á þeim tímum sem við Íslendingar göngum nú í gegn um að grípa þau tækifæri til eflingar innlendrar framleiðslu sem liggja í loftinu. Ég hef staðið með Óla á Eyri í miðjum Repjuakrinum og látið mig dreyma um "olíulindirnar" sem hægt er að rækta upp á hinum svarta Skógasandi. Frábært að uppskeran var góð enda einstaklega gott sumar að baki. Nú er bara að krossa putta og sjá hvernig pressunin gengur.

Þreskja repju á Þorvaldseyri og ætla að vinna olíu

Þrýstingur frá þjóðinni skipti sköpum

Þar sem menn eru byrjaðir að þakka er vert að minna á framlag þeirra einstaklinga sem hafa lagt nótt við dag við að sökkva sér í málið, skrifa blaðagreinar og vekja þannig athygli á ýmsum hliðum þessa flókna máls. Hér ber sérstaklega að nefna Ragnar Hall, Stefán Má Stefánsson og Lárus Blöndal. Síðan er ekki hægt að sleppa því að fagna framlagi talnagúrúsins Hjálmars Gíslasonar hjá Datamarket.com sem hefur lagt sig í líma við að skoða tölurnar á bak við samninginn. Jafnframt ber að þakka þeim fjölmörgu sem hafa sent tölvuskeyti á ráðamenn þjóðarinnar til að benda á ýmis sjónarmið í málinu sem og þeim sem mætt hafa á Austurvöll til að minna á alvarleika málsins.

Án framlags þessara aðila er líklegra en ekki að ríkisstjórnarflokkunum hefði tekist það upphaflega ætlunarverk sitt að keyra málið óbreytt í gegnum þingið án þess að þingmenn og þjóðin öll hefðu átt þess kost að sjá gögn málsins, þar á meðal samningana sjálfa.

Takk.

„Tær snilld“

Að anda með nefinu

Ég tel að það geti vart komið neinum á óvart að einhverjir aðilar láti reyna á réttarstöðu sína vegna lögfestingar neyðarlaganna því lögin breyttu sannanlega miklu. Það væri ágætt þegar fjallað er um þau mál að fram komi að Íslendingar eiga sér sterkar málsbætur sem byggja á stjórnskipulegum neyðarrétti. Lögin voru sett á tímum þegar allt bankakerfi þjóðarinnar riðaði til falls. Við erum ekki búin að tapa málinu fyrirfram og skulum því anda með nefinu.

EES hugsanlega í uppnámi

Skemmdarverk gegn framtíð Íslands

Mann setur hljóðan við fregnir af verkum sem þessum. Orf líftækni er fyrirtæki sem leggur metnað sinn í að framkvæma sínar tilraunir á faglegan og öruggan hátt. Fyrirtækið framleiðir prótein til lyfjagerðar og hefur alla burði til þess að vaxa og dafna og verða leiðandi aðili í þessum geira.

Byggið sem notað var í þessari tilraun hafði þá eiginleika að geta ekki æxlast við nokkra jurt í íslenskri flóru. Heimild hafði verið fengin til ræktunarinnar af þar til bærum stjórnvöldum eftir ítarlega umfjöllun Umhverfisstofnunar.

Sorglegt að svo sé komið fyrir fólki að það ráðist með þessu hætti gegn þeim vaxtarbroddum sem þó eru enn til staðar í landinu okkar og ættu með réttu að vera flaggskip okkar í þeirri baráttu að skapa landinu okkar meiri gjaldeyristekjur.

 

Skemmdarverk unnin á tilraunareit í Gunnarsholti

Á hraðferð í gegnum umræður á Alþingi?

Ég er ekki að sjá að það sé mjög líklegt að þingheimur afgreiði umræður um Icesavemálið jafn snögglega og ráðherra dreymir um. Um er að ræða gríðarlega afdrifaríka ákvörðun og ég tel að þingmenn allir hljóti að finna hjá sér þörf til þess að gera alþjóð grein fyrir því hvernig þeir undirbyggja þá ákvörðun sem þeir ætla sér að taka í þessu.

Miðað við það að upphaflega átti að keyra málið í gegnum þingið og það m.a. án þess að þingmenn ættu að eiga þess kost að sjá þau málsgögn sem náðist með harðfylgi að knýja fram er algert lágmark að þingið fái svigrúm til að klára vinnslu nefndarálita og umræður um málið á sómasamlegan hátt.

 

Afgreitt í vikunni?

Lýðræðisleg umfjöllun Alþingis?

Ég tók þessa afgreiðslu nefndarinnar upp undir liðnum störf þingsins í dag og má nálgast þá umræðu hér.

Umsagnaraðilar fengu ekki viðtal hjá nefndinni þrátt fyrir að einhverjir þeirra hafi óskað eftir slíkum fundi.

 

Gagnrýna fáheyrð vinnubrögð

Fagleg vinnubrögð?

Eflaust er að bera í bakkafullan lækinn að fjalla hér á bloggi mínu um vinnubrögð stjórnarmeirihlutans á Alþingi, en í dag er mér algerlega misboðið. Ég sat fund umhverfisnefndar Alþingis í morgun í forföllum Kristjáns Þ. Júlíussonar sem var á fundi í fjárlaganefnd á sama tíma. Á fundinum var náttúruverndaráætlun afgreidd úr nefndinni án þess að um málið hafi verið rætt í nefndinni. Málið hafði verið tekið fyrir á einum fundi þar sem fyrir nefndina komu þeir sérfræðingar sem unnu að gerð áætlunarinnar. Enginn þeirra fjölmörgu aðila sem veittu umsögn um málið komu fyrir nefndina. 

Stjórnarþingmenn útskýra sitt mál þannig að málið hafi fengið  faglega umfjöllun á síðasta þingi. Svo má vel vera. En í dag sitja á þingi 27 nýir þingmenn og einn nýr stjórnmálaflokkur sem ekki hafa átt neina aðild að þeirri málsmeðferð. Þá er mér hulin ráðgáta, fyrst síðasta nefnd skilaði svona góðu starfi, hvers vegna núverandi nefnd tók ekki upp þær breytingartillögur sem vinna síðustu nefndar leiddi til, en þær voru nokkrar t.d. varðandi að falla frá verndun Hvannar í hlíðum Reynisfjalls í Vík í Mýrdal.

Eitt er víst að það geta ekki talist lýðræðisleg vinnubrögð að taka mál órædd út úr nefndum Alþingis.

Ég tók málið upp undir liðnum störf þingsins í dag ef einhvern langar að hlusta.